2015 ий 8 апрельыште Мер Каҥаш Марий Эл Юлсер (Волжский) район Кугу Порат кыдалаш школышто паша дене лие: марий йылмым тунеммым шымлен лекте. Тушко Мер Каҥаш вуйвер исполкомын еҥже-влак: Виктор Иванов (исполком вуйлатыше), Александр Петров да Эльвира Куклина, тыгак республикысе туныктымаш да шанче министерствын вÿдышö специалистше Галина Малинина мийышна. Юлсер кундемысе моло школла гычат маровед-влак чумыргышт.

Таче Кугу Парат школышто 312 йоча тунемеш: марий, руш, татар калык-влакын икшывышт улыт. Тыште марий йылмым кугыжаныш йылме семын тунемыт. Школым Валентина Фёдоровна Гордеева вуйлата. А Юлсер районышто кандаш школышто 102 классыште 1195 тунемше марий йылмым шочмо йылме семын тунемеш. Тиде, кундемын тÿрыс тунемшыжым налаш гын, 49,1 процент лиеш.

Уна-влак 8-ше классын марий йылме урокыштыжо лийна. Ӱдыр-рвезе-влакым кӱкшӧ категориян туныктышо Галина Николаевна Сидорова «Ойыралтше рашемдыше член» теме дене пашам ышташ кумылаҥдыш. Урокышто интерактивный оҥа денат, электрон туныктымо ресурс денат пайдаланышт, пырлят, посна тÿшка денат, шке семынат пашам ыштышт. Каналтыме семын марий сем почеш капым лывыртышт. Урок мучко гаяк тÿрлö кундемыште илыше марий калыкын семышт йоҥгыш.

Тиде пагытыштак почылтшо урок-влак икымше, кокымшо да нылымше класслаште эртыш. Марла лудмаш урокым икымше классыште икымше категориян  туныктышо Мария Фёдоровна Толстова пуыш. Шке семын лудмым каҥашыме урокым кокымшо классыште икымше категориян туныктышо Галина Петровна Учаева наҥгайыш. Марла лудмаш урокымак нылымше классыште икымше категориян туныктышо Зинаида Геннадьевна Рузайкина вÿдыш.

Урок деч вара шочмо йылме нерген йоча-влак коклаште мутланымаш лие. Вашмутланымашым Мер Каҥашын еҥже, марий йылме дене ончычсо туныктышо Галина Сергеевна Эшкинина виктарыш. Писатель А.Мичурин-Азмекей каласен: «Лачак шочмо йылме гоч тÿня почылтеш». Тидын йырак шонымашышт пöрдö ончыкылык тукымын. Куандара, икшыве-влак марий йылмын кÿлешлыкше нерген ойлат. Теве тыгай ой-влак йоҥгалтыч: «Ял ила гын, марий йылме илаш тÿҥалеш. Марий йылме лиеш гын, калыкшат ила. Ешыште марий газетым, журналым выписатлена, марий концертыш коштына, марий телевиденийым ончена…».

 

Ӱдыр-рвезе-влакын марий йылме, тÿвыра деке шÿман улмышт «Родо-тукым пайрем» урок деч варасе мероприятийыштат пеҥгыдеме: марла мурышт, куштышт, почеламутым лудыч. Тудым тунемше да моло туныктышо-влак дене пырля шымлыме паша дене директорын алмаштышыже Наталия Сергеевна  Ямбашева ямдылен.

Туныктышо ден уна-влак «Марий йылме – кугезына-влакын йылмышт. Тудын ончыкылыкшо» теме дене йыргышке ÿстелыште вашмутланышна. Тыгодым марий йылмым туныктымаште марий кабинетын верже, школышто у стандарт почеш марий йылмым туныктымаш, Волжский районышто марий йылмым туныктымаш паша йодышым нöлтална. Туныктышо-влак, чон йÿлен, школлашке шочмо йылме дене экзаменым пурташ кÿлмö нерген ойлышт.

Тиде кечынак Карай школышто лийна. Тушко таче 105 йоча коштеш. Нуно марий йылмым шочмо йылме семын куанен тунемыт. А марий йылме дене урок-влакым Любовь Анатольевна Сергеева (школ директор) ден Надежда Дмитриевна Ильина вӱдат.

Ме ты школышто тоштерыш пурышна, 1-2 классыште «Шыве-шыве портышкем» мастер-классым уло кумылын ончышна. Тудым 2-шо классыште тунемше чолга ӱдыр Карина Захорова эртарыш. Тыгак туныктышыжо Ирина Валериановна Артемьева полшыш. Вара мыланна, тазалыкым, пиалым тыланен, портышкем сувенирым пӧлеклышт. Моткоч кугу тау!

А 7-ше классын тунемшыже Дмитрий Соколов мастарын почеламутым лудын пуыш. Тудо ончыкшым артист лияш шона. Шонымашет шукталтше!

5-ше классат ӧрдыжеш ыш код, оҥай да воспитательный сынан сценкым ончыктышт. Тыгак 11-ше классыште тунемше-влак дене шочмо йылме нерген вашмутланымаш лие.

Мер Каҥашлан эше Медведево, Звенигово районлашке да Йошкар-Оласе школыш лекман. Моло вере лийме, а иктешлымашым майыште ышташ палемдыме.

Автор: Эльвира Куклина.