10-шо Погын деч вара (2016 ий) Мер Каҥаш шке форумжым да вуйвер погынымашлажым республик деч ӧрдыжтат эртара. 2018 ийысе шошо сессий 13-14 апрельыште Киров олаште лие. Тушко Российысе шым регион гыч да Киров областьысе 10 районла гыч активист-влак погыненыт. 100 утла еҥ.
Киров кундемыште 30 тӱжем наре марий уло. Таче нуно кузе илат, могай пашам шуктат, могай нелылык дене вашлиялтыт, тудым сеҥаш Марий Эл кузе полшен кертеш? Тиде да моло шотыштат Мер Каҥаш ты погынымаш гоч рашемдаш палемден. «Киров марий-влак: историй да кызытсе» лӱман конференций Киров оласе Келшымаш пӧртыштӧ эртен.
Киров областьысе правительстве вуйлатышын икымше алмаштышыже Александр Чурин, конференцийым почмо годым саламлышыжла, Виче кундем ден Марий Эл коклаште ожнысекак кыл пеҥгыде лиймым палемдыш. Икымше марий газетым лукташ кугу вийым пыштыше Павел Глезденёвын ты мландыште шочмыжым ушештарыш. Марий Эл правительстве вуйлатышын икымше алмаштышыже Михаил Васютин Мер Каҥашын марий-влакын тӱшкан илыме кундемыш лектын, тусо илышым пален налаш тыршымым сай йӱла манын палемдыш. Погынымашым почмо деч вара Оньыжа Эдуард Александров П. Глезденёвлан ӱмаште шыжым почмо шарнымаш оҥа воктеке активист-влакын пеледышым пышташ кайымышт нерген увертарыш.
«Киров марий-влак: историй да кызытсе» теме дене конференцийыште икымше докладым Марий Элысе Йылмым, литературым да историйым шанче шымлыше институтын директоржо, Марий национальный конгрессын вуйлатышыже, историй науко кандидат Евгений Кузьмин ыштыш. Тудо Виче кундемысе марий-влакын шӱдӧ ий ончычсо илышыштым радамлен.
Киров кундемыште марий тӱвырам шымлыме да аралыме пашам ыштыме шотышто Вятский кугыжаныш университетын профессоржо, историй науко доктор Ирина Трушкова каласкалыш.
Марий Эл Республикыште айдемын праваже шотышто уполномоченный, Россий Федераций президент пелен калык-влак кокласе кыл шотышто советын еҥже, Российысе марий-влакын федерал национально-культурный автономийжын председательже Лариса Яковлеван ойлымыж гоч ме кугыжанышын национальный политике йодышлам ончымаште у ошкылжо-влакым пален налынна. Киров мландыште илыше марий, удмурт, коми-пермяк-влакын могай нелылыкышт улмым Российысе финн-угор калыкын ассоциацийыштын Киров кундемысе пӧлкан председательже Владимир Унженин каласкален.
Шукерте огыл Марий тӱвыра рӱдер МарНИИЯЛИ-н пашаеҥже-влак дене пырля Кировышто илыше марий-влакын еш поянлыкышт шотышто экспедицийым эртарен ыле. Иктешлымашым ыштыме, тудын дене историй науко кандидат Никандр Попов палдарыш.
Конференций годымак Киров областьын элкӧргӧ да увер политике шотышто министрже Николай Коев ден Марий Эл Республикын тӱвыра, печать да калык-влакын пашашт шотышто министрже Константин Иванов келшен пашам ыштыме шотышто Соглашенийым подписатленыт.
Конференцийын кокымшо ужашыштыже пашам вич секцийыште шуйымо. Иктыште туныктымо йодышым тарватыме, весыште тӱвыра илышыште чон йӱлен пашам ыштыше-влак кузе ончыкыжым вияҥаш лиймым рашемдаш тыршеныт. Самырык-влакын ончыкылыкышт, ял илыш да мер пашалан оксам кычалме шотыштат посна секцийлаште каҥашыме. Самырык-влакын йодышышт дене кылдалтше секцийын пашажым Мер Каҥашын еҥже-влак — Кужэҥер район администрацийын пашаеҥже Михаил Григорьев, Свердловск кундем гыч Иван Роюков виктареныт. Чыла секцийын пашажым виктарен шогышо-влак эн кӱлешанжым палемден коденыт, темлымаш-влакым резолюцийыш пуртымо.
Кокымшо кечын пленар заседанийыште чумыр пашам иктешлыме. Форум жапыште кок фотовыставкыште шочмо калыкнан тачысе илышыже ончыкталтын: ик ончержым «Марий Эл» газетын пашаеҥже Денис Речкин ямдылен, весыжым — республикысе Марий тӱвыра рӱдер. Киров кундемыште илыше марий-влак тӱвыра илышышт дене палдарыше концерт программе дене куандареныт.
Эдуард Иманаев,
Мер Каҥаш исполкомын еҥже.
Обсуждение закрыто.