Мер Каҥашын еҥже-влак пургыж тылзын 4-ше кечынже Шернур район Лажъял школыш миен коштыч. Тиде – кугу пашан икымше ошкылжо, тыгеже кажне районыш миен толаш шонат. Тӱҥ шонымашышт: школышто марий йылмым кузе тунеммым ончалаш да, кӱлеш гын, посна ой-каҥаш дене полшаш. Вет пеленышт образований да науко министерствын специалистшымат налыт.

Икшывым шочмо йылме деке шӱҥдымаш, мутат уке, тӱшка вий дене ышталтеш. Тыште йочасадын, школын да ача-аван икоян улмышт шергакан. Тыгодым занятий деч поснат, каныме татыштат, йочам марла ойлаш таратыман. Тудлан марий йылмым туныктышо-влак шке коклаштышт марла ойлен колтымышт дене сай пример лийшаш улыт. Урок деч вара марий мероприятий-влакым ситышын этарыман. Да мӧҥгыштат марий ешыште йоча марла ойлышаш. Ты шотышто Марий кундемын тӱрлӧ лукыштыжо могайрак сӱретым ужаш лиеш? Могай амаллан кӧра таче, чаманаш логалеш, республикысе ятыр марий школышто марий йылмым кугыжаныш йылме семын тунемыт? Нине йодышым рашемдаш манын, Мер Каҥаш районлашке лекташ лийын. Шернур район Лажъялышке шым еҥан делегаций миен: Мер Канашын енышт Валерий Мочаев (икымше оналмаш), Эдуард Александов ден Наталья Пушкина, вуйвер исполкомын еҥышт Виктор Иванов (вуйлатыше), Александр Петров ден Эльвира Куклина, туныктыш да науко министерстве гыч Галина Малинина.

Нуно школыш мийыме деч ончыч Шернурысо образований пӧлкам вуйлатыше Алевтина Танерова дене вашлийыч да шомакым вашталтышт. Лажъял школышто эн ондак директор Галина Горохова дене мутланышт. Галина Анисимовнан палемдымыж почеш, кызыт ты школышко 118 йоча коштеш, чыланат марий улыт, сандене нуно марий йылмым шочмо йылме семын тунемыт. Тыште 23 туныктышо тырша. Нунын кокла гыч кокытшо – марий йылмым да литературым туныктышо-влак.

Лажъял школышто урок деч варасе пашат сайын кая. Марла калык календарь дене кылдалтше мероприятий-влакым эртатарат. Икшыве-влак «Марий калык модыш» кружокыш коштыт, марий йылме, литератур, ИКН дене олимпиадылаште сеҥышыш лектыт, ойыртемалтше-влакым республикысе «Марий ёлкыш» колтат. Тыгак проект сомыл икшырымын вияҥ толеш. Йоча-влак йырым-йырысе пӱртӱсым аклаш тунемыт – памаш, кӱсото-влакым эрыктат. Палыме еҥ-влак нерген шымлымаш пашам шуктат.

Школ технике могырымат вараш ок код. Модернизаций почеш физике пӧлемым уэмденыт, компьютер-влак шукемыныт да молат.

Икте тургыжландара: самырык специалист-влак ялышке огыт тол. Теве школышто да клубышто баянист уке, йочасад музыкальный вуйлатыше деч посна кодын.

Ола гыч мийыше делегаций школышто 3-шо да 8-ше класслаште марий йылме урок кузе эртымым ончен, йоча да туныктышо-влак дене мутланен. Тыгак экскурсий гоч школ илыш дене палыме лийын.

Вара йочасадыш миен толмо. Тушто таче 37 икшыве шуаралтеш. Тиддеч посна 9 йоча деке воспитатель мӧҥгышкышт коштеш.

Йочасадыштат марий шӱлыш озалана, икшыве-влак марла мутланат. Тушто марий кумылан пашаеҥ-влак тыршат, вуйлатышыже – Светлана Антропова.

Тыгай школым, йочасадым ужын, чон куана. Нунышт шукырак лийыт гын, марий тӱвырана эшеат вияҥеш, самырыктукым шочмо йылмыжым пагален кушкеш, тукымвожшым палаш тӱҥалеш. Шоналташ вет шучко: кундемнан южо вереже чылт марий йоча-влак шке йылмышт дене йот йылме семын палыме лийыт. А тидыже вет мыскылымаш дене иктак огыл мо? Ончалза: класссыште пӱтынек марий йоча шинча, а нуным марий мут-влак дене палдарыман: «мама» – тиде «ава», папа – тиде «ача»… Тыгодымак таҥастарен ончалаш гын, пошкудо Чуваш республикыште, мутлан, вес йылман йочат арняште кум шагатшым чуваш йылме предметлан пӧлекла. Тыге, ик кован каласкалымыж почеш, марий-чуваш ешыште кушшо уныкаже, Йошкар-Олашке унала толмеке, «ковай, тиде мут чувашла тыге лиеш, а марла кузе ойлыман» манын йодеш. Иктешлымаш: шукырак йылмым тунемше икшыве эшеат утларак палаш тырша, уш-акылже пӱсырак лиеш.

Мер Каҥаш еҥ ден шинчымаш аланыште тыршыше-влак моло районышкат лекташ ямдылалтыт.

Автор: Эльвира Куклина.