Провой кундем Чакмарий школышто марий чонан еҥ-влак тыршат, марий кумылан йоча-влакым куштат

Мер Каҥаш Марий Эл районласе школышко умбакыже лектын коштеш. 2015 ий 15 апрельыште ме Звенигово кундемыште лийна. Ончыч Чакмарий (Краснояр) йочасадыш, вара школыш пурышна.

Таче Чакмарийысе «Шӱдыр» йочасадыш 11 ял ден села гыч 149 икшыве коштеш. Нуно тӱрлӧ калыкын шочшышт улыт.

Йочасадым Вера Ивановна Кирилова ятыр ий вуйлата. А марий йылмым воспитатель Татьяна Александровна Арзикеева вӱда. Теве тудын урокшо дене меат палыме лийна. Кугурак групышко коштшо икшыве-влак «Йӧратыме шочмо верем» темым эртышт.

Марий йылмылан музыкальный вуйлатыше Валентина Валерьевна Лебедеват кумылаҥден шога. Тидымат шке шинча дене ужна: «Ваш келшен илена» сылнымут-сылнысем пайремыште йоча-влак марла мурышт, куштышт, оҥай сценкым ончыктышт.

Тыгак «Марий йӱла» выставке дене палыме лийна.

Чакмарий школат куандарыш. Тыште кызыт 296 йоча тунемеш. Школышто 1-9 класслаште марий йылмым шочмо йылме семын, марий литературым, ИКН-ым тунемыт, 10-11 класслаште — марий литературым. Тыге 5 классыште Антонина Аркадьевна Андрееван вӱдымӧ урокшым ончышна. Ӱдыр-рвезе-влак «Лӱм мутын ышталтмыж» нерген ойлышт.

Школышто кундемысе диалект дене мутланаш йӧратат. Йоча-влак урокыштак руш мутымат кучылт колтат. Туге гынат тыште шочмо марий йылмылан, тӱвыралан моткоч кугу тӱткышым ойырат. Тидын верч директор Владимир Геннадьевич Кашковат тырша. Мутлан, школ пелен «Чакмарий» этнокультур рӱдер пашам ышта. Тудын пашаж дене уна-влакымат палдарышт.

Этнокультур рӱдер пелен тӱрлӧ кружок уло. Тыште кидпашалан тунемыт, мурат, куштат, сценкылаште модыт, шун гыч курчакым ыштат, пу гыч тӱрлӧ ӱзгарым келыштарыт, тӱрлат. Школ «Чак» йоча ансамбль денат кугешна. Вет ӱдыр-рвезе-влак мурымо, куштымо деч посна шиялтыш, кӱсле дене шоктат. Чыла тидым ме ужна, куанен ончышна.

Школышто кажне верым пайдалын кучылтмо. Коридорыштак этнорӱдер-верланен. Вес коридорышто тӱрлӧ сарыште Сеҥымаш дене кылдалтше ятыр уверым, фотом погымо. «Салют на Красной площади» радына куандара, курымашлык тулсавышым йӧнаҥдыме. Чылаже Кугу Ачамланде сарыш Провой кундем гыч 1100 еҥ каен, тушеч индеш еҥ — туныктышо-влак.

Йоча-влак линейке годымат сарыште лийше родо-тукымышт дене палдарен шогат. Теве сар дене кылдалтше сценкым марий йылмым да литературым туныктышо Ксения Васильевна Васильева йоча-влак дене пырля ямдылен. Тудым Республик кӱкшытыштӧ эртыше «Самырык тукым» конкурсыштат ончыктеныт.

Школышто марий сын чыла вереак озалана. Теве кочмыверын пырдыжшым пуйто марий тӱр дене тӱрлымӧ — моткоч сылнын коеш. Пашам ворандараш посна конференц-зал уло.

Чакмарий школын кугурак класслаште тунемшыж-влак дене марий йылмын кӱлешлыкшӧ нергенат вашмутланышна.

Чакмарий йочасад ден школышто лийна: Мер Каҥаш вуйвер исполкымын еҥже-влак — исполком вуйлатыше Виктор Иванов, Кугыжаныш Погын вуйлатышын алмаштышыже Анатолий Ивановын полышкалышыже Александр Петров, Этнокультур интернет-журналын тӱҥ редакторже, блогер Эльвира Куклина, тыгак Марий Эл Республикысе туныктымаш да шанче министерствын тӱҥ специалистше-экспертше Галина Малинина. Мемнан деке Звенигово район вуйлатыше Пётр Столяров ден районысо туныктымаш пӧлкам вуйлатыше Наталья Лабутина ушнышт.