Газетлам да сайтым лудшо, радиом колыштшо-влак, очыни, палат: 11-ше Марий калык Погыным шыжылан кусарыме. Мер каҥаш вуйвер тудым 2020 ий 1-3 шыжа / октябрьлан погаш келшен. Ынде мут Оргкомитет деч шога. Амалже – коронавирус. Тугеже эше ик жап мыланна пуалтын уэш-пачаш ойласаш-каҥашаш, кутыраш-ӱчашаш, ик ойыш шуаш тыршаш. Тиде жапыште ме Семык ден Сӱремым, йӧратыме Пеледыш пайремна-влакым эртарена, шудым солена, шурным погена, пареҥгым / рок олмам / турийым луктына да кугу Погыныш погынена.
Таче ме Крым гыч серышым савыктена. Кузе тыште марий-влак илат? Погынын делегатше Садовина Роза Ивановна каласкала.

Крым кундем Севастополь олаште «Элнет» марий ушемым чумырымылан куд ий утла лиеш. Тыште 25–35 еҥ шотлалтеш, но тӱрлӧ амаллан кӧра пашам чон почын ыштышыже иктаж 15 еҥ веле улына.

Севастопольысо калыкле тӱвыра рӱдер шке йырже 33 калыкле (национальный) ушемым чумырен. Меат тыштак погынена.

«Элнет» ушемнам Урал вел Изи Тавра ял марий Владимир Упаевич Имаев вуйлата. Школ деч вара тудо Севастопольысо военный училищым тунем лектын, шуко жап ты олаштак служитлен. Кызыт – отставкыште. Мыйын пелашем, Анатолий Аркадьевич Садовин, У Торъял район Немда вел гыч. Школ деч вара Владивостокысо военный училищым пытарымеке, Севастопольыш направленийым пуэныт. 37 ий тыште ила. Евгений Егорович Савинов – Волжский район Корамас вел гыч. Киевыште военный училищыште тунемын. Тудат шуко ий Севастопольышто ила да служитла. Ушемыштына кум
пӧръеҥ гына уло, но шуко паша нунын вачышкышт возеш. Чаманаш
гына кодеш: мемнан коклаште гармонист уке. А тудо коллективыште
пешак кӱлешан еҥ.

Шкенан марий ансамбльна уло. Крымыште эртарыме чыла пайремышке уло кумылын ушнена. Тений мемнан ансамбльыш Советский район гыч Алевтина Игнатьева толын.

Севастопольысо телевидений «Тӱрлӧ национальностян Севастополь» теме почеш «Палыме лийза – марий-влак» передачым ямдылен да кок ий почела телевизор дене ончыктен. Тиде передачыште ме шкенан йӱлна, койыш-шоктышна, тӱрлӧ кочкыш-йӱышна нерген каласкаленна, муралтен-кушталтен ончыктенна. А вара «Крым калык- влакын кухньышт» передачыш ӱжыныт. Ме тушто шӧран лашкам ышташ туныктенна. Тыгак мый кок йоча библиотекыште Марий Эл дене палдарыме вашлиймашым ятыр эртаренам. Кажне ийын январь кыдалне Крымысе калык-влакын телымсе пайремыштышт, Ӱярня мероприятийыште шке койышнам ончыктена.

Июнь тӱҥалтыште Севастополь олан лӱмгечыж вашеш пеш кугу мероприятий эртаралтеш. Тудо «Исторический бульварын кечыже» маналтеш. Тушко олаште илыше тӱрлӧ калык-влак пеш шукын погынат. Паркыште кажне калык коллектив ӱстелым пога, выставкым эртара. Тыге пайремыш погынышо-влакым марий тӱвыра, кочкыш да йӱла дене палдарена.

Кодшо ийын Симферопольысо «Монолит» чоҥымо компаний пеш
моторын келыштарыме «В единстве народов – сила Крыма» фото-
альбомым луктын. Тушко 24 тӱрлӧ калык нерген сӧрал фото-влакым
печатленыт. Марий-влакымат пуртеныт. А Симферопольыш, альбо мын презентацийышкыже, лач ме веле марий тувырым чиен миенна ыле. Организатор-влак тидым вигак палдарышт. Тыгак Севастопольышто тӱрлӧ калык-влаклан эртарыме чыла гаяк мероприятийыш: тӱрлӧ конкурсыш, семинарлаш – кумылын ушнена.
«Язык родной – родник живой» конкурсышто ӱмаште финалыш лекна. Тушто «Аваем ит вурсо» мурым муралтышна, да мый «Марий Элем» почеламутым лудын пуышым. Кажне участниклан тунам колонко-усилительым пӧлеклышт.

Ончылий Алушта олаште «Российысе финн-угор-влак тӱвыран фестивальышт» эртыш. Марий Эл гыч тунам мурызо Татьяна Денисова толын ыле. А ӱмаште тудо Ялтыште лие. Тиде фестивальыш
палыме марий артист-влак Зоя Берникова ден Эльвира Трифоновам ужынна.

Моло мероприятийышкат ме кумылын ушнена. Теве кызыт композитор Андрей Эшпайын 95 ияш лӱмгечыж вашеш «Эшпайым шарналтыме кас» программым ямдылена. Тушко чыла калыкын представительже-влакым ӱжынна. Андрей Эшпай марий калык кокла гыч лекмым пален налмеке, чылан ӧрыныт, а ме тудын дене кугешнена.

Теве тыге веселан, тӱрлӧ пайремым, вашлиймашым концерт программе дене сӧрастарен, мотор марий вургемнам чиен, куанен илена Севастополь олаште.

Роза Садовина