85 ий дене Нина Онучинам.

Онучина Нина Александровна. Нижний Новгород олаште 1934 ий 20-шо октябрьыште шочын. Шочмо олаштыже фармацевтике школым (1952), кугыжаныш университетым (1957) тунем пытарен. Распределений почеш У Торъял районыш логалын. Ондак Масканур школышто биологий ден химийым туныктен. 1959 ий гыч – райрӱдыштӧ: школ-интернатыште воспитатель да туныктышылан тыршен, 1964-95 ийлаште – верысе кыдалаш школышто туныктен, 13 ий завуч лийын. 1991-95 ийлаште – Маркеловский школышто туныктен. Пашажым кӱкшын аклен, 21 награде дене палемденыт. РСФСР школын сулло туныктышыжо (1987).

85 ий дене Михаил Илтубаевым.

Илтубаев Михаил Илтубаевич. Пошкырт кундем Калтаса районысо Ӱлыл Качмаш ялеш 1934 ий 30-шо октябрьыште шочын. 1955 ийын Марий кугыжаныш пединститутым тунем пытарен. 1957 ий гыч шочмо районысо школлаште туныктен, вуйлатыше сомылым шуктен. 1972-81 ийлаште роном вуйлатен. 1991-94 ийлаште Калтасаште 2-шо номеран кыдалаш школым вуйлатен. «Марий ушемын» организаторжо-влак коклаште, тудын икымше председательже. 1992 ий гыч чыла марий калык погынышто лийын – делегат, уна семын. «Знание» районысо мер пӧлкам вуйлатен (1962-2012). «Знак Почёта» орден дене (1970), Яныш Ялкайн лӱмеш премий дене (2001) палемдалтын. БАССР школын сулло туныктышыжо (1979). Калтаса районын почётан гражданинже (2003).

Тудын нерген «Марий сандалык» журналыште лудаш лиеш (2019, 1-ше №). Очеркын лӱмжӧ «Калтасинский характер», автор Сергей Шанчара. 

80 ий дене Ананий Лебедевым.

Лебедев Ананий Дмитриевич. Курыкмарий районысо Яшпатрово ялеш 1939 ий 6-шо октябрьыште шочын. Чувашысе ялозанлык институтым тунем пытарен (1967) да шочмо районысо «Дружба» колхозышто (варажым «Кузнецовский» СПК маналтын) тӱҥ агрономлан тыршен (2004 ий марте). МАССР (1979) да Российын (2001) сулло агрономжо. Марий Эл Республикысе Чапкагаз-влак дене палемдалтын (1992, 1997).

80 ий дене Анатолий Александровым.

Александров Анатолий Александрович. Морко районысо Олыкъялеш 1939 ий 15-ше октябрьыште шочын. Тунемме корно: Марий республикысе культпросвет школ (1959), Марий кугыжаныш пединститут (1967). Шочмо районысо школлаште, Моркысо 4-ше номеран СПТУ-то вуйлатышын алмаштышыже сомылым шуктен. 1973 ий гыч Морко районысо райком партийын пропаганда да агитаций пӧлкам вуйлатен. 1975 ий гыч – ялозанлык дене кылдалтше пашаште: райком профсоюзым вуйлатен, «Родина» колхоз вуйлатышын алмаштышыже, «Новый путь» колхозын председательже лийын. 1987 ийын 4-ше номеран СПТУ-ш пӧртылын. 1990-2000 ийлаште Моркысо райисполком пеленсе тӱвыра пӧлкам вуйлатен . Кумдан палыме Морко калык хорым чумырен. Мер Каҥашын еҥже (2002-04). «Марий ушемын» районысо пӧлкам вуйлатен. 9-ше да 10-шо марий калык погынын делегатше (2012, 2016). Марий Элысе тӱвыран сулло пашаеҥже (1995).

80 ий дене Мария Айплатовам.

Айплатова Мария Андреевна. Морко районысо Айбакнур ялеш 1939 ий 18-ше октябрьыште шочын. Ятыр ий Марий кугыжаныш пединститутысо тӱҥалтыш класс туныктышо-влакым ямдылыше факультетыште кугурак туныктышылан тыршен. Марий Элысе образованийын сулло пашаеҥже (2004). Историй шанче доктор Геннадий Николаевич Айплатовын пелашыже. 

70 ий дене Леонид Гимаевым.

Гимаев Леонид Гимаевич. Пошкырт кундемысе Мишкан районышто 1949 ий 30-шо октябрьыште шочын. Благовещенский педучилищым тунем пытарен (1969). 1972 ийын Марий кугыжаныш университетыш пурен, кумшо курс деч вара армийыш каен, пӧртылмеке университетым тунем пытарен. 1979 ий гыч – Марий радиошто: корреспондент, редактор, кугурак редактор. 1984 ий гыч – Марий телевиденийыште: кугурак редактор, тӱҥ редакторын алмаштышыже, усталык объединенийын сылнешке вуйлатышыже. «Иледа-кутыреда?», «Кидмастар», «Шанчыеҥ», «Кас вашлиймаш», «Шочмо кундемын семже» телепередаче-влакын авторжо. Варажым пашажым Марий кугыжаныш университет дене кылден ыле. Ректорын полышкалышыже сомылым шуктен. Марий Элын сулло журналистше (1997). «За преобразование Нечерноземья РСФСР» медаль дене палемдалтын (1989).

65 ий дене Валериан Егоровым.

Егоров Валериан Александрович. Юлсер кундемысе Ярамор ялеш 1954 ий 10-шо октябрьыште шочын. Тунемме корныжо: СССР КГБ-н кӱшыл школжо (1980), Российысе ФСБ Академийын аспирантурыжо (1992). КГБ-н пашаеҥже: 1980 ий гыч – Туркменысе ССР-ште, 1986 ий гыч – МАССР-ште эн кӱлешан пашам шуктышо кугурак следователь сомылым шуктен. 1992 ий гыч Российысе Федерал налоговый полиций службын Марий Элысе виктем вуйлатышын алмаштышыже. Тыгодымак МарКУ-со юрфакыште туныктен. 1998 ий гыч Российысе Кӱшыл судын Марий Элысе судебный департаментысе виктемын вуйлатышыже. 3-шо классан Российысе действительный кугыжаныш советник (генерал-майор), 1999. 2000-03 – Марий Элысе тӱҥ федерал инспектор, 2003-08 – Марий пединститутын ректоржо. Юридический шанче кандидат (1999). Озаҥыште Юл кундемысе правовой примирений рӱдерым вуйлатен (2008-11). Марий Элыште Москосо кугыжаныш виктем да права инситутышто кафедрым вуйлатен (2011-13), ПКТУ-те виктем да права кафедрын профессоржо. 2017 ий гыч Марий Элысе Конституционный судын еҥже.

65 ий дене Наталья Глуховам.

Глухова Наталья Николаевна. У Торъял районысо Пектубаево селаште 1954 ий 16-шо октябрьыште шочын. Тунемме корныжо: Марий кугыжаныш пединститут (1977), Москосо пединститутын аспирантурыжо (1983). 1977 ий гыч Марий кугыжаныш пединститутышто: тыглай ассистент гыч инфакын деканже марте кушкын. 1993 ий гыч Марий кугыжаныш университетыште: доцент, профессор, финн-угор йылме-влак кафедрын вуйлатышыже. 2007-10 ийлаште МарКТУ-што: йот йылме кафедрын профессоржо. Марий шӱвалме мут-влакым, кумалтыш мут-влакым шымлен. Куд монографийын авторжо. Филологий шанче кандидат (1983), доктор (1997).

65 ий дене Александр Маклыгиным.

Маклыгин Александр Львович. Виче кундем Санчурск районысо Вотчинский Кунер ялеш 1954 ий 22-шо октябрьыште шочын. Тунемме корныжо: Йошкар-Оласе сылнысем училище (1974), Озаҥысе консерваторий (1979), Москосо консерваторийын аспирантурыжо (1982). 1982 ий гыч Озаҥысе консерваторийште: тыглай туныктышо гыч шанче йодыш дене проректор марте кушкын. Вузысо Диссертационный каҥашын председательже. Тыгак Татарстан тӱвыра министерстве пеленысе ешартыш шинчымашым пуышто институтышто сылнысем кафедрым вуйлатен. Искусствоведений доктор (2001). Татарстан да Марий Эл сымыктышын сулло деятельже (1994, 2004). Тӱвыра дене кылдалтше Российысе Виктер премий дене палемдалтын (2005). Российысе кӱшыл школын сулло пашаеҥже (2010).

65 ий дене Александр Обуховым.

Обухов Александр Иванович. Советский посёлкышто 1954 ий 23-шо октябрьыште шочын. Озаҥысе тӱвыра институтышто шинчымашым поген (1976). Марий культпросветучилищыште туныктен. 1979-94 ийлаште «Марий Эл» кугыжаныш ансамбль пеленысе оркестрым вуйлатен. 1994 ий гыч – Москошто: Российысе калыкле куштымаш театрын сылнысем вуйлатышыже, тӱвыра университетысе хореографий кафедрын доцентше. Марий Элысе сымыктышын сулло деятельже (1993).

65 ий дене Аркадий Яндуловым.

Яндулов Аркадий Витальевич. Марий Турек районысо Мари-Возармаш ялеш 1954 ий 24-ше октябрьыште шочын. Марий Турек администраций вуйлатыше сомылым шуктен. 8-ше марий калык погынын делегатше лийын (2008). Кызыт Марий Турекысе соцзащитыште пашам ышта.

60 ий дене Сергей Пигеняшкиным.

Пигеняшкин Сергей Михайлович. Татарстан кундем Зеленодольский районысо Васильево посёлкышто 1959 ий 3-шо октябрьыште шочын. Ятыр ий «Ариада» заводын тӱҥ конструкторлан тыршен (1995-04). Пашажым кӱкшын аклен, Марий Элын Кугыжаныш премий дене палемденыт (2003). 

60 ий дене Ираида Степановам.

Степанова Ираида Александровна. Куженер районысо Визым ялеш 1959 ий 3-шо октябрьыште шочын. Тунемме корныжо: Марий кугыжаныш пединститут (1982), Москосо почмо социал университет (1995). Йочасадыште пашам ыштен, йоча клубышто туныктен. 2004 ий гыч – бизнес аланыште: шке кид дене ыштыме сувенир-влакым, марий тӱран вургемым ужалыше салонын озаже, марий мланде дене палдарыше турмаршрут-влакым ямдылыше семын пале. Марий тӱрым келгын шымлен, ятыр книгам чумырен («Маритӱр. Встреча с марийской вышивкой», «Кӱсото»). «Марий вургем пайрем» конкурсын организатор-влак коклаште. Мер организаций-влакым вуйлатен шоген: «Марий ушем» (2003-05), «Саскавий» (2015-16). Мер Каҥашын еҥже лийын (2000-12).

60 ий дене Мария Соловьёвам.

Соловьёва Мария Лазаревна. Морко районысо Пумор ялеш 1959 ий 10-шо октябрьыште шочын. Тунемме корныжо: Марий культпросветучилище (1978), Москосо тӱвыра институт (1982). Паша корныжо «Марий Эл» кугыжаныш ансамбльыште тӱҥалын. 1986 ий гыч – калыкле президент сымыктыш школышто хореографийым вӱда. Тыштак 1990 ийын «Шонанпыл» йоча ансабльым чумырен. 1989 ий гыч тыгак «Марий памаш» ансамбльыште: ондак балетмейстер, 2000 ий гыч – вуйлатыше. Марий Элысе тӱвыран сулло пашаеҥже (2000). Российысе Виктерын «Душа России» премий дене палемдалтын (2007).

60 ий дене Сергей Никитиным.

Никитин Сергей Петрович. Свердлов кундем Красноуфим районысо Кӱшыл Бугалыж ялеш 1959 ий 11-ше октябрьыште шочын. Свердловск олаште агрономлан тунем лектын, шочмо районышто пашам ыштен: совхозышто тӱҥ агроном, тӱҥ экономист, ялысе администрацийын вуйжо лийын. 1999 ийыште Качырий (Екатеринбург) олаш илаш куснен, ужалыше фирмыште менеджерлан тыршен. Краевед семын палыме, 2004 ийыште «Урал и марийцы» книгам луктын. Мер тӱняште шкенжым ончыктен: Свердлов область кӱкшытан «Мари» организацийым вуйлатен (2006-10), Мер Каҥашын еҥже лийын (2004-12).

60 ий дене Василий Рыбаковым.

Рыбаков Василий Иванович. Советский районысо Изи Кадам ялеш 1959 ий 15-ше октябрьыште шочын. Тунемме корныжо: Марий политехнике институт(1981), Кӱшыл комсомол школ (1988). Армийыште служитлыме деч вара Оршанке районышто: РОВД-н пашаеҥже, комсомол да партий пашаеҥ, туныктышо. 1992 ий гыч шочмо районыш пӧртылеш – Киров лӱмеш колхозым вуйлата. Элыштына йӧсӧ пагыт годым колхозым арален веле огыл, вияҥден кертын. Марий Элысе ялозанлыкын сулло пашаеҥже (2017).

55 ий дене Андрей Камильяновым.

Камильянов Андрей Вильевич. Пошкырт кундем Дюртюли районысо Маядык селаште 1964 ий 3-шо октябрьыште шочын. Маядык ял шотан илемын главаже. Мер пашан чолга еҥже, 10-шо марий калык погынын делегатше (2016).

55 ий дене Александр Назаровым.

Назаров Александр Иванович. Морко районысо Шордӱр ялеш 1964 ий 22-шо октябрьыште шочын. Йошкар-Оласе совхоз-тезникумым тунем пытарен (1984). Фермер олзанлыкын вуйлатышыже. Семисола ял шотан илемын депутатше. 10-шо марий калык погынын делегатше (2016).

55 ий дене Галина Миловидовам.

Миловидова Галина Васильевна. Юлсер районысо Нуршари ялеш 1964 ий 26-шо октябрьыште шочын. Шочмо районысо Обшияр школышто йоча-влакым марий йылме да сылнымут деке шӱмаҥда-туныкта. 9-ше марий калык погынын делегатше лийын (2012).

55 ий дене Лидия Яшкузинам.

Яшкузина Лидия Сабанаевна. Пошкырт кундем Иглинский районысо Малые Шиды ялеш 1964 ий 29-ше октябрьыште шочын. Нуриман районысо Большие Шиды школ вуйлатыше. Баш-Шидинский ял шотан илемын депутатше. Мер пашан чолга еҥже.

50 ий дене Сергей Чикаевым.

Чикаев Сергей Валерьянович. Юлсер районысо Сотнур селаште 1969 ий 28-ше октябрьыште шочын. Ятыр ий Озаҥыште ила. Бизнесъеҥ да мер пашаеҥ. Озаҥ оласе марий-влакын калыкле-тӱвыра автономийым вуйлатен (2009-11).